Op donderdag 22 oktober organiseerden we ons oogstfeest van 4 jaar samenwerken op het ‘Road to CAS’ evenement in de studio van de Kromhouthal. Een unieke kans om de professionals die een grote rol hebben gespeeld in ons City Deal netwerk een nationaal podium met internationale verbindingen te bieden. Na vier jaar samenwerken aan de aanpak van klimaatadaptatie in Nederlandse steden was dit het moment om te laten zien wat we samen hebben bereikt. Maar ook om het stokje over te dragen aan nieuwe partners en allianties, want na deze feestelijke afronding is er nog steeds heel veel te doen om steden klimaatbestendiger te maken.
Tijdens de Road to CAS registreerden meer dan 1300 deelnemers zich maar liefst 3500 keer voor de webinars. Met een hoop kijkers was de aftrap aan wethouder Ed Anker en coördinator Bart Stoffels, onder begeleiding van Maarten Claassen. Stoffels stond stil bij de reis die de City Deal heeft gemaakt: “We hebben niet de illusie dat we klaar zijn na 4 jaar, maar wel hebben we ongelooflijk veel van elkaar geleerd, talrijke stappen gezet en resultaten geboekt zoals handreikingen, adviezen, pilotprojecten en tools die we met elkaar hebben opgebouwd. Ons pleidooi aan de Tweede Kamer in 2018 is daar ook een voorbeeld van”, volgens Stoffels. De onderstaande factsheet visualiseert die reis, welke in 2016 startte als een beekje en in de loop der jaren is uitgemond tot een deltarivier met vertakkingen, die symbool staan voor de 7 opschalingsthema’s.
Het stokje doorgeven
En dat brengt ons bij de overdracht van de opschalingsthema’s. Eind januari 2021 stopt deze City Deal officieel en hoewel de eerste stappen naar klimaatadaptieve steden zijn gezet, is de transitie nog zeker niet klaar. Daarom is per opschalingsthema het estafettestokje overgedragen.
Carolien Gehrels (links) Jacqueline Duiker (rechts)
De 7 thema’s zijn ingeleid aan de hand van introductievideo’s, die tegelijkertijd fungeren als teasers zijn voor onze documentaire: The Climate Resilient City Explained, die op 25 januari tijdens de Climate Adaption Summit in première zal gaan. In deze documentaire wordt belicht hoe een stad klimaatbestendig te maken door de bril van verschillende disciplines.
1. Integrale aanpak openbare ruimte
Ed Anker overhandigt de estafettestok aan Yvonne Jakobs (directeur Stadswerken Amsterdam) en benadrukt het belang van een integrale aanpak: “De stad is één geheel van gebouwen, scholen, huizen en straten met allerlei verschillende eigenaren. Het geheel is kwetsbaar voor klimaatverandering. Het is van belang om dat op een slimme en praktische manier klimaatbestendig te maken”.
Yvonne Jakobs verbindt het estafettestokje aan de ondertekening van de City Deal Openbare Ruimte op 29 oktober. Gemeenten, ministeries, netbeheerders en andere belanghebbenden gaan hierin de komende drie jaar op zoek naar handvatten voor een integrale aanpak voor de complexe stedelijke opgaven van de openbare ruimte. Voor meer informatie: www.citydealopenbareruimte.nl
2. Klimaatbestendige sociale woningbouw 
Bekijk hier de introductievideo met Maria Kluijtenaar (Havensteder) & Rosemarie van Ham (Gemeente Rotterdam)
Het doel is om klimaatbestendigheid bij sociale woningbouw (hoog) op de agenda te krijgen: “Woningcorporaties hebben meerdere opgaven op hun bord liggen, denk aan voldoende en betaalbare woningen, verduurzaming en energietransitie”, aldus Bart Kesselaar (Havensteder). “Dat neemt niet weg dat huurders last hebben van klimaatverandering in de vorm van wateroverlast en vooral ook hittestress”. Rob Boogaarts van Groene Huisvesters neemt de estafettestok digitaal over van Kesselaar en erkent dat klimaatadaptie bij woningcorporaties onderbelicht is: “Het is mijn ambitie om klimaatadaptatie én vergroening stevig op de agenda te zetten. Dat doen we niet alleen als woningcorporatie, maar ook in samenwerking met gemeenten, waterschappen, provincies en het ministerie van BZK.
3. Rol financiële sector
Bekijk hier de introductievideo met Eric Schellekens (Arcadis)
Het effect van klimaatverandering zal gemonetariseerd moeten worden zodat banken, verzekeraars en beleggers de impact kunnen meenemen in hun rekenmodellen. Carolien Gehrels van Arcadis is duidelijk: “Het kost geld om niet met klimaatadaptatie bezig te zijn, is het niet op korte termijn dan is het op lange termijn”, en geeft het stokje door aan Jacqueline Duiker (Vereniging Beleggers Duurzame Ontwikkeling) en ASN bank directeur Arie Koornneef. ASN Bank is al bezig met duurzame beleggingsfondsen en er zijn plannen voor de particuliere markt om klimaatadaptatie op te nemen in de regeling hypothecair krediet. Echter, bevestigen zowel Duiker als Koornneef: “De belangrijke vervolgstap is het zoeken naar projecten om de daad bij het woord te voegen”. In die projecten kan de risicobenadering van de financiële sector dan worden verbonden met klimaatadaptieve oplossingen, waardoor er in de praktijk klimaatadaptieve ‘impact’ wordt gemaakt.
4. Vital en kwetsbare functies en netwerken
Bekijk hier de introductievideo met Peter Smit (AGV) & Bas Kolen (HKV)
“Wat het thema ingewikkeld maakt is de vraag: wat is vitaal?”, aldus Bas Kolen (HKV). “Voor mijn kinderen is dat wifi, voor de overheid ziekenhuizen en bij gemeentes is het weer wat anders. Het is belangrijk om concreet te worden in wat vitaal is, zodat we vervolgens lokaal kunnen bepalen wat moet gebeuren”. Samen met Peter Smit (AGV) overhandigt hij de estafettestok aan Stefan Kuks (AGV), die aangeeft dat het thema op landelijk niveau al op de agenda staat: “Het Rijk heeft een Rijks aanpak ontwikkeld en daar 13 vitale en kwetsbare functies geselecteerd. In het DPRA verbinden we dat met de lokale en regionale strategieën. Het lijkt me een goed idee om dat met een kopgroep van decentrale overheden verder in versnelling te brengen”.
5. Klimaatbestendig en natuurinclusief bouwen
Bekijk hier de introductievideo met Frans Holleman (BPD)
Wethouder Piet Sleeking meent dat de toenemende aandacht die de City Deal heeft gegenereerd in Dordrecht, heeft geleid tot een roadmap voor klimaatrobuuste gebiedsontwikkeling: “Bijvoorbeeld het gebied Amstelwijk, langs de A16, daar is het gebruik van de roadmap als voorwaarde gesteld bij de ontwikkelaar. En die heeft daar ook heel positief op gereageerd”. De uitdaging voor de komende jaren, volgens Sleeking, is om klimaatadaptief bouwen integraal door te zetten bij herstructurering in bestaande wijken en het te borgen in het proces van nieuwbouwprojecten. Claudia Bouwens, die de stok heeft ontvangen namens KAN, voegt daaraan toe dat ze met KAN gaat inzetten op implementatie in de praktijk van hetgeen nu nog vooral in klimaatadaptatie beleid en strategie is beschreven. Dat doet ze dan wel graag in een publiek-private samenwerking.
6. Groene leefomgeving
Bekijk hier de introductievideo met Harry Boeschoten (Groene Metropool)
“Het gaat niet om het behoud, maar om het herstel van de biodiversiteit”, is de alarmerende conclusie van directeur Donné Slangen van het ministerie van LNV over het thema groene leefomgeving. Het helpt enorm als een netwerk zoals de City Deal daar het vakmanschap voor aanreikt. Egbert Roozen (VHG) draagt zodoende het estafettestokje over mét het Boek De Levende Openbare Ruimte, dat meer dan 500 gerealiseerde praktijkvoorbeelden bevat, aan Slangen. Jacco Schuurkamp van de gemeente Den Haag bevestigt dat het in de praktijk vaak buitengewoon lastig is om op grote schaal meer groen toe te voegen in de stad, maar dat we dat alleen doorbreken door het in projecten te doen. Slangen wil graag namens de Rijksoverheid gaan bijdragen. “Het Rijk heeft niet altijd één gezicht, maar ik ben alvast begonnen met krachten bundelen van verschillende ministeries onder de vlag ‘Groene Stad’. We gaan nu kijken hoe we kunnen helpen met kennis, wetgeving en opschaling van succesvoorbeelden.”
7. Stedelijke adaptatiestrategie en beleidsmix
Bekijk hier de introductievideo met burgemeester Ahmed Aboutaleb
Woorden als natuurinclusief en klimaatadaptatie spreken niet altijd iedereen tot de verbeelding. Het is onze taak om de positieve effecten van klimaatadaptatie met de natuur aan de hand van praktische voorbeelden te laten zien aan de burger, vindt Liesbeth van Tongeren, wethouder in Den Haag: “Het gaat alleen maar werken als de mensen in de stad trots zijn op hun groene stad en blij zijn met hun groene daken, die mooi zijn, maar ook de bovenverdieping koeler houdt”. Glimina Chakor neemt het stokje over namens netwerk KANS en gaat binnen dit thema werken aan de aanpak en duurzame financiering voor hittestress en vergroenen.
We zijn nog niet klaar, maar we staan klaar
Sprekers: Roeland van der Schaaf (Wethouder Groningen), Rosemarie van Ham (Gemeente Rotterdam), Harry Boeschoten (Groene Metropool), Synco Tee (Waternet), Bas Kolen (HKV), Peter Smit (AGV), Jannes Willems (Erasmus Universiteit)
& Ahmed Aboutaleb (Burgemeester Rotterdam)
“Everyone is a decision maker. Zowel in je persoonlijke leven, als op werkgebied. Of je nou wethouder bent, heemraad of bij een woningcorporatie werkt, elke dag neem je beslissingen. En elke dag als je een beslissing neemt om iets te investeren, aan groot onderhoud te doen of ergens de schop in de grond te zetten, denk dan aan wat de consequentie is vanuit de klimaatopgave. Wat kan ik bijdragen, ook in termen van CO2-neutraliteit? Of wat kan ik toevoegen op het gebied van biodiversiteit of circulariteit? Het lijkt heel veel, maar ik ben het met Ed Anker eens; leg het midden op tafel vanaf de allereerste dag dat je een besluit wil gaan nemen. Dat kan iedereen in zijn persoonlijke of professionele leven ook doen.” Met de boodschap van Deltacommissaris Peter Glas eindigen we ons oogstfeest. We kijken terug naar een succesvol online evenement en een mooie samenwerking!
Ons oogstfeest in zijn geheel terugkijken?
Klik op de onderstaande button.
